Türkiye'de Turizm Faaliyetleri ve Bölgeleri
Türkiye'de turizm,
ülke ekonomisi için önemli bir sektördür. Bundan dolayıdır ki her sene turizm
için önemli bir bütçe ayırılmaktadır. Turizm gelirlerinin ihracata oranı
%16,7'dir. Ülkedeki turizm faaliyetleri Türkiye Cumhuriyeti
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sorumluluk alanındadır.
Türkiye'de ülkenin
tarihini ve kültürünü yansıtan pek çok turistik yer mevcut olup
ayrıca Akdeniz ve Ege Denizi'nin kıyısında turistik aktiviteler
yapılmaktadır. Son yıllarda ülke, sağlık turizminde popüler hâle
gelmiştir. Dünyaya da bir şekilde duyurulmaya çalışılmaktadır.
Türkiye'nin en
büyük şehri olan İstanbul, Bizans ve Osmanlı
İmparatorluğu'nun başkenti olması dolayısıyla da antik döneme sahip birçok
yapıyı barındırmaktadır. Sultan Ahmet
Camii, Ayasofya ve Topkapı Sarayı bunlardan birkaçıdır.
Diğer önemli turizm
alanları; Roma İmparatorluğu döneminden
kalan Efes, Troya, Bergama, Side, Meryem Ana Evi'nin
yanı sıra Kapadokya, Nemrut ve Pamukkale bölgeleridir.
Türkiyede Plaj
bölgeleri, genellikle Türkiye'nin çeşitli şehirlerinde yaşayan insanlar
ve Batı Avrupa'dan gelen turistler için önemli bir turizm alanıdır. En
önemli plajlar, Ege kıyılarından başlar ve
Akdeniz'de Antalya yakınlarında son
bulur. Bodrum, Çeşme, Fethiye, Marmaris, Kuşadası, Alanya önemli
tatil yöreleridir. Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye'de turistik bölge
sadece Çeşme-Alanya hattında sıkışıp kalmıştır.
Türkiye'de Kısaca Turizm Tarihçesi
Anadolu toprakları ilk
çağlardan itibaren gezginlerin önemli rotalarındandır. İlk ve orta çağda dini
mekanlar ve termal kaynaklar ile ilgi çekmiştir. Selçuklular döneminde ticaret
yolcuları Anadolu'da seyahatleri canlı tutmuştur. Osmanlılarda bu
toprakların gerçek manada ilk turizm hareketi gerçekleşmiştir. 1863 yılında
açılan Sergi-i Osmani etkinliğine Avrupa'dan özellikle Avusturya'dan
turistler gelmiştir. Aynı yıllarda İstanbul'dan da yurt dışına turistler
gitmeye başlamıştır.
1870 yılında Şark demiryolları İstanbul'u Paris'e bağlaması ile İlk otel (Pera Palas) açılmıştır (1890). Cumhuriyetin ilanından sonra daha sonra adı Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu olacak olan Seyyahın Cemiyeti kuruldu. 1957 yılından sonra turizm bakanlık seviyesinde yürütülmüştür. Türkiye'ye gelen turist sayısı; 1950 yılında 30 bin, 1965'te 500 bin, 1985'te 2 milyon, 1990'da 5 milyon, 1997'de 10 milyon olmuştur.
Türkiye'de Görülecek Yerler ve Dünya Mirasına
Dahil Edilmiş Yerler
Türkiye'de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine alınan 17 eser bulunmaktadır: İstanbul'un Tarihî Alanları, Kapadokya ve Göreme Milli Parkı, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Hattuşaş, Nemrut Dağı, Ksantos ve Letoon, Hierapolis ve Pamukkale, Safranbolu, Troya, Selimiye Camii, Çatalhöyük, Bursa ve Cumalıkızık, Pergamon, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri, Efes, Ani, Afrodisias.
Türkiye de Dünya
Mirası Geçici Listesi'nde 66 kültürel, 2 doğal ve 3 karma olmak üzere 71
varlığı bulunmaktadır.
Kapadokya yöresindeki Ürgüp ve Göreme çevresinde
oluşan peribacaları, kaya oyma kiliseler, yeraltı şehirleriyle yoğun
bir turizm
alanıdır. Ürgüp, Göreme, Derinkuyu, Uçhisar, Ihlara, Avanos ve Kaymaklı yöredeki
turistik yerleşmelerdir. Yöreyi yılda yaklaşık 3 milyon
turist gezmektedir.
UNESCO Dünya Miras
Listesi’nde bulunan Pamukkale Denizli ilinde yer
almaktadır. Fay hattından gelen sıcak suların taşıdığı kireçin çökelmesiyle
oluşurlar. Travertenler, traverten havuzları, akan sıcak su görsel bir şölen
sunar. Sularından yararlanmak amacıyla antik zamanlarda travertenlerin üst
tarafına Hierapolis şehri kurulmuştur.
Özellikle karstik
kayaçlardan oluşan Toros Dağları'nın batı ve orta bölümlerinde mağaralar
gelişmiştir. Antalya yakınlarında bulunan Karain
Mağarası'nda Paleolitik çağa ait yerleşim izleri
bulunur. Damlataş Mağarası Alanya şehir merkezinde bulunur.
Binlerce sarkıt, dikit duvarları süslemektedir.
Türkiye'de Deniz Turizmi ve Yapıldığı Bölgeler
Türkiye deniz
turizmi bakımında da önemli bir ülke konumundadır. Kıyı turizmi, deniz,
kumsal, güneş, manzara, biyolojik çeşitlilik (balina kuş mercan), deniz
ürünlerini kapsar. Kıyılarda oteller, kıyı düzenlemeleri, dalış sporları, kuş
gözlemleri, bot gezileri, tıp hizmetleri, lokantalar ile düzenlenmelidir.
Avrupalı turistlerin %63'ü kıyıları tercih etmektedir.
Türkiye'de Batı
Akdeniz ve Ege kıyılarında çoğunlukla yabancılara dönük turistik oteller yer
alırken, Karadeniz ve Marmara kıyılarında yerli turistlerin ikinci kontları
bulunur.
Karadeniz kıyılarının
iklimi kıyı turizmin gelişmesi için uygun değildir. Karadeniz'de; turizmi
engelleyen yaz yağışları (batıda 1-2 gün, ortada 5-6 gün, doğuda 8-10 gün)
bulunur, denize girme süresi 3 ay, günlük güneşlenme süresi 9-10 saat, bağıl
nem %70'in üzerindedir. Akdeniz ikliminin hakim olduğu Ege ve Akdeniz
kıyılarında; denize girme süresi Mayıs-Kasım arasında 7 ay, günde 11-12 saat
güneşlenme süresi, yaz kuraklığı ve nemlilik %70'in altındadır.
Doğu Akdeniz
kıyılarında yaz sıcakların aşırı bunaltıcı olması turizmin gelişmesini
engellemiştir. Ege ve Akdeniz kıyılarında güneşlenme süresi, hava sıcaklığı,
deniz suyu sıcaklığının yüksek olması, denize girme süresinin uzun olmasına
neden olmaktadır. Koy ve körfezlerin fazla yer tutması kıyı turizminin
gelişmesine katkı sağlar. Bu kıyılarımızda büyük oteller, tatil köyleri
yapılmıştır.
Kıyı
turizmi kriterlerinden biri de mavi bayrak sahibi olmaktır.
Türkiye 2014 yılında en fazla mavi bayraklı sahile sahip 3. ülke iken 2015
yılında 2.liğe çıkmıştır. İspanya 578 plaj ile 1. Türkiye 436 plaj ile 2.
Yunanistan 395 plaj ile 3.dür.
Türkiye'de Kış Turizmi
Türkiye'de kış turizmi bakımından
da önemlidir. Turizm faaliyetlerini yılın tamamına yaymak için kış
turizmine önem vermeye başlamıştır. On yıl önce kış sezonunda 2,7 milyon turist
ağırlanırken 2014'te bu rakam 4.8 milyona ulaşmıştır. 51 kayak tesisi ve 9.549
yatak kapasitesi bulunmaktadır. Türkiye kayak tesisi açsından dünyada 18.
sıradadır. Uludağ, Palandöken, Kartepe, Kartalkaya, Sarıkamış, Erciyes, Davraz
Dağı Türkiye'nin önemli kayak merkezleridir.
Türkiye Yayla Turizmi Açısından Nasıl
Bir Yapıya Sahip
Yayla turizmi deyince
şüphesiz karadeniz bölgesi aklımıza gelmektedir. Özellikle Karadeniz
Dağları ve Toros Dağları yaylalarında gelişmeye
başlamıştır. Kültür bakanlığı 26 yaylayı turizm merkezi ilan etmiştir. Giresun
Bektaş ve Kümbet, Ordu Çambaşı, Rize Anzer ve Ayder-Yukarı Kavran, Trabzon
Erikbeli ve Şolma-Karadağ, Artvin Kaçkar, Bayburt Kop Dağı, Gümüşhane Zigana
yaylalarında çalışmalar başlamıştır.
Türkiye'de Sağlık Turizmi Hangi
Bölgelerimizde Yapılmaktadır?
Türkiye sağlık
turizmi için müsait bir konumdadır. Neticede 4 mevsimin yaşandığı bir
ülkede sağlık turizmin de şaşırtıcı olmasa gerek. Türkiye'de termal
turizm özellikle iç turizm açısından önemlidir. 1300 termal, 2000'den
fazla şifalı su kaynağına sahip olan Türkiye bu açıdan dünya
5.sidir. Hitit'lerden itibaren Anadolu topraklarında kaplıcalardan
yararlanılmaktadır.
Kestanbol
kaplıcası, Hierapolis Roma döneminden, Yalova'daki Kurşunlu hamamı
Bizans döneminden kalmadır. Türkiye'de kaplıca tesisinin açılması için,
kaynak suyunun MTA tarafından hidrojeoloji analizi yapılması, Sağlık bakanlığı
tarafından şifalı olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. Türkiye'de 46 ilde 190
kaplıca bulunur.
Yerli termal
turistlerin çoğunluğu Marmara (%43,8) ve Ege (%26,6) bölgelerindendir. 2008
yılında Türkiye'ye 162.480 sağlık turisti gelmiş ve 282 milyon dolar harcama
yapmıştır. Türkiye'ye her yıl binlerce kişi tedavi olmak için
gelmektedir. Türkiye özellikle saç ekimi alanında bir
merkez olma yolundadır.
Türkiye'de Kruvaziyer Turizmi Hangi Kıyımızda
Yapılıyor
Türkiye de
Kruvaziyer turizmi gemileriyle yapılan turizm faaliyeti özellikle
Akdeniz'de yoğunlaşmıştır. Akdeniz dünya kruvaziyer turizminde %21,7
ile Karayipler / Bahamalar'dan sonra (%34,4) ikinci sırada gelmektedir.
2003 yılında Türk limanlarına 887 gemi ve 582.000 turist gelmiştir. 2013
yılında; 1.572 gemi ve 2.240.000 turiste ulaşmıştır. Türkiye'de 2013 yılı için
en fazla kruvaziyer gemi Kuşadası'na demirlemiştir. Kuşadası limanına
2013'te 428 gemi ve 577.685 kruvaziyer turist gelmiştir.
